Κόσμος

Η κατάσταση στην Ελλάδα μοιάζει με εκείνη στην Ευρώπη το καλοκαίρι του 1914, λίγο πριν το ξέσπασμα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αναφέρει σε άρθρο του ο Π. Κρούγκμαν.

Αν και ορισμένοι από τους βασικούς παίκτες θέλουν να αποφύγουν ένα Grexit, άλλοι τόσο από την πλευρά του πιστωτή όσο και του δανειστή φαίνεται σχεδόν να καλωσορίζουν την προοπτική κατάρρευσης χώρας, όπως ένα αιώνα πριν κάποιοι ευρωπαίοι καλωσόριζαν τον πόλεμο, σημειώνει

Εξακολουθεί να υπάρχει μια διέξοδος; Θα πρέπει να υπάρχει τονίζει ο αρθρογράφος.

Σύμφωνα με τον ίδιο τα μαθηματικά είναι σαφή: Η Ελλάδα δεν μπορεί να έχει πρωτογενές έλλειμμα αλλά δεν μπορεί να υποχρεωθεί σε ένα μεγάλο πρωτογενές πλεόνασμα. Άρα ένα μικρό πλεόνασμα είναι η καλύτερη λύση, ειδικά σε σχέση με τη λύση που περιλαμβάνει έξοδο από το ευρώ.

Υπάρχει ωστόσο ένα νέο πρόβλημα που έχει ανακύψει από την αντιπαράθεση των δυο πλευρών: Η αβεβαιότητα έχει σπρώξει την Ελλάδα πίσω στην ύφεση και το περσινό πρωτογενές πλεόνασμα έχει εξαφανιστεί.

Σύμφωνα με τον αρθρογράφο το μεγάλο πρόβλημα είναι πώς να υπάρξει μια συμφωνία όταν απουσιάζει η εμπιστοσύνη από όλες τις πλευρές.

Οι Έλληνες δικαίως νιώθουν ότι τους έχουν φερθεί σαν μια κατακτημένη επαρχία, ενώ οι θεσμοί δεν εμπιστεύονται την άπειρη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ.

Ωστόσο νομίζω ότι υπάρχει ακόμη χώρος έστω για μια προσωρινή συμφωνία. Η Ελλάδα θα πρέπει να προχωρήσει σε κάποια μέτρα, όπως η αύξηση του ΦΠΑ και κάποιες αναπροσαρμογές στο ασφαλιστικό.

Θα πρέπει να πράξει τόσα ώστε η Μέρκελ να μπορεί να πει ότι η χώρα προχωρά σε κάποιες αλλαγές αλλά και ο Τσίπρας να υποστηρίξει πως δεν παραδίδεται όπως οι προκάτοχοι του, τονίζει ο Krugman.

Τα πρόσωπα που έχουν ανεβάσει τον πήχη θα πρέπει να χαμηλώσουν τους τόνους αναφέρει ο Π. Κρούγκμαν.

Eχουν μείνει ακόμη λίγες ημέρες. Ας ελπίσουμε πως θα επικρατήσουν οι ψύχραιμοι, τονίζει.

euro2day

Αναλυτές της Goldman Sachs σε έκθεσή τους με τίτλο "Πλοήγηση μέσα στην ελληνική κρίση" προειδοποιούν πως μια έξοδος της Ελλάδας από το ευρώ θα αποτελούσε ένα 'σοκ' για τα ομόλογα της Ισπανίας και της Ιταλίας και θα οδηγούσε σε αχαρτογράφητα νερά την ευρωζώνη.

Οι αναλυτές υπογραμμίζουν πως είναι δύσκολο να προβλεφθεί το μέγεθος της αρνητικής αντίδρασης των αγορών, ωστόσο η συστημική κρίση που θα προκαλούσε ένα Grexit σίγουρα θα διεύρυνε τις αποδόσεις των ομολόγων Ιταλίας και Ισπανίας, με τις εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για αύξηση περίπου 350 - 400 μονάδων βάσης.

Ως βασική πηγή κινδύνου αναγνωρίζεται η αθέτηση των υποχρεώσεων της Ελλάδας και ως ημερομηνία ορόσημο οι αναλυτές της Goldman Sachs παρουσιάζουν την 20η Ιουλίου, όταν θα πρέπει να αποπληρωθεί η δόση στην ΕΚΤ ύψους 3,6 δις ευρώ. «Η χώρα δεν θα έχει επαρκή μετρητά», εκτιμάται στην έκθεση, ενώ επισημαίνεται πως αν οι διαπραγματεύσεις συνεχιστούν έως τότε θα πρέπει να αναμένονται πιέσεις στα ομόλογα της περιφέρειας και διεύρυνση των spreads Ιταλίας και Ισπανίας περισσότερο από τις 200-250 μονάδες βάσης...

tvxs

Λύση με νέο δάνειο τουλάχιστον 50 δισ. ευρώ και τη φιλική ονομασία "δάνεια έναντι μεταρρυθμίσεων" - αντί για μνημόνιο - προκρίνουν οι Ευρωπαίοι στην ελληνική κυβέρνηση.

Όπως αναφέρει η Realnews, το σχέδιο που επεξεργάζονται οι εταίροι περιλαμβάνει νέα χρηματοδότηση 50 δισ. ευρώ, με επιτόκιο 0,65% για να αποπληρωθούν τα παλαιότερα δάνεια του ΔΝΤ.

Σύμφωνα με το πλάνο των Ευρωπαίων προβλέπεται άμεση αποπληρωμή των ακριβών και βραχυπρόθεσμων δανείων του ΔΝΤ με χαμηλότοκα μακροπρόθεσμα δάνεια από τον EFSM/ESM, σε ένα συνδυασμό κινήσεων, οι οποίες βρίσκονται σε γνώση της Lazard, την οποία έχει προσλάβει η κυβέρνηση ως σύμβουλο για τη διαχείριση του δημοσίου χρέους.

Τα στοιχεία που είναι σε γνώση της Lazard αναφέρουν ότι τα δάνεια του ΔΝΤ έχουν κοντινές μεταξύ τους ημερομηνίες λήξης, μόλις έξι ετών και μέχρι το 2019 η ελληνική πλευρά θα πρέπει να έχει επιστρέψει κεφάλαια ύψους 19 δισ. ευρώ.

Τα 19 δισ. αποτελούν τον μεγάλο όγκο των δανειακών αναγκών για τα επόμενα χρόνια και μάλιστα με πολύ υψηλά επιτόκια της τάξης του 3% και 4%.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα το δάνειο που θα φτάνει τα 50 δισ., με επιτόκιο 0,65%, θα έχει μέση λήξη στα 50 χρόνια, ενώ στα 50 χρόνια θα παραταθεί η μέση λήξη και στα υπόλοιπα δάνεια του EFSF/ESM. Ο EFSF/ESM ενδεχομένως θα περικόψει και το τέλος δανεισμού (service free). Η χώρα δεν θα χρειαστεί να λάβει τα ακριβά υπόλοιπα δάνεια του προγράμματος του ΔΝΤ, ύψους 16 δισ. ευρώ, και το Ταμείο θα μείνει στη χώρα μας μόνο ως εταίρος και ελεγκτής στο πλαίσιο του προγράμματος των πιστωτών, όπως έγινε και στην Ισπανία. Το νέο δάνειο θα μειώσει εξαιρετικά τον όγκο και την εξυπηρέτηση του δημοσίου χρέους σε όρους καθαρής αξίας.

Ο κίνδυνος χρεοκοπίας για την Ελλάδα έχει αυξηθεί σημαντικά, σύμφωνα με τα όσα αναφέρει σε έκθεσή της για τη δημοσιονομική σταθερότητα η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), στην οποία επισημαίνει ότι υπάρχει κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης σε ολόκληρη την ευρωζώνη στην περίπτωση που δεν κλείσει γρήγορα η συμφωνία της Ελλάδος με τους πιστωτές της

Στην έκθεση αυτή που δημοσιεύεται την Πέμπτη, η ΕΚΤ σημειώνει πως ο ελληνικός τραπεζικός τομέας παρουσιάζει σημαντικές εκροές καταθέσεων, ότι η χώρα δεν έχει πρόσβαση στις αγορές και ότι επιδεινώνεται η αξία των στοιχείων ενεργητικού των τραπεζών της, ενώ επισημαίνεται ο κίνδυνος από την οξυμένη πολιτική αβεβαιότητα τους τελευταίους έξι μήνες.

Παράλληλα, η έκθεση τονίζει ότι οι αντιδράσεις των χρηματοπιστωτικών αγορών είναι μέχρι στιγμής «σιωπηλές» όσον αφορά τις εξελίξεις στην Ελλάδα αλλά εν τη απουσία μιας γρήγορης συμφωνίας για τις ανάγκες δομικών εφαρμογών, ο κίνδυνος μιας ανοδικής προσαρμογής των ασφαλίστρων κινδύνου που απαιτούνται για τις ευάλωτα κράτη της ζώνης του ευρώ θα μπορούσε να υλοποιηθεί.

Μία τέτοια εξέλιξη θα οδηγούσε σε αύξηση των επιτοκίων στα ομόλογα αυτά και συνακόλουθα στο κόστος δανεισμού των κρατών αυτών.

«Η απουσία μιας συμφωνίας για τις απαιτούμενες διαρθρωτικές αλλαγές (στην Ελλάδα), αυξάνει τον κίνδυνο μιας ανοδικής προσαρμογής των ασφαλίστρων κινδύνου που ζητούνται για τα πιο ευάλωτα κρατικά ομόλογα της περιφέρειας», αναφέρει η ΕΚΤ στην έκθεσή της.

«Η χρονοβόρα και αβέβαιη διαδικασία των διαπραγματεύσεων μεταξύ της νεοσύστατης ελληνικής κυβέρνησης και των πιστωτών της, συνέβαλε στην περιόδους έντονης αστάθειας στις ελληνικές αγορές», επισημαίνει η ΕΚΤ στην ίδια έκθεση.

Η ΕΚΤ προειδοποιεί επίσης ότι οι διεθνείς επενδυτές θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν μια «απότομη αντιστροφή» των ήδη χαμηλών αποδόσεων, μία εξέλιξη αυτή ενδέχεται να επιδεινωθεί από τη χαμηλή ρευστότητα στη δευτερογενή αγορά. Από την άλλη πλευρά οι αρνητικές επιπτώσεις εκτιμά η ΕΚΤ θα επεκταθούν κα στην ήδη αδύναμη κερδοφορία των τραπεζών.

«Σε πιο ευρύ επίπεδο οι αβεβαιότητες που σχετίζονται με τη βιωσιμότητα του χρέους είναι πιθανό να επιμείνουν μεσοπρόθεσμα καθώς ο λόγος "ΑΕΠ προς χρέος" εκτιμάται ότι θα παραμείνει σε ισορροπημένα επίπεδα σε αρκετές χώρες», αναφέρεται στην έκθεση.

Μάλιστα, η ΕΚΤ σημειώνει ότι οι εξελίξεις στην Ελλάδα βρίσκονται σε αντίθεση με τις ευρύτερες εξελίξεις στην ευρωζώνη καθώς οι αποδόσεις των ομολόγων αυξάνονται και τα spread σε σχέση με την Γερμανία διευρύνονται.

Μερικές ημέρες πριν από την Εαρινή Σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής Ντέιβιντ Λίπτον συγκέντρωσε τους επικεφαλής όλων των αποστολών για μια ενημέρωση ενόψει της συνόδου.

Σε αυτή συζητήθηκαν τα μηνύματα που ήθελε να περάσει το Ταμείο για την παγκόσμια οικονομία, οι προτεραιότητες και οι ανησυχίες του. Οταν η ομιλία τελείωσε χωρίς ούτε μία αναφορά στην Ελλάδα, ένας από τους ακροατές σήκωσε το χέρι του. «Και για την Ελλάδα ποιο είναι το μήνυμά μας;», ρώτησε. Ακολούθησε μια αμήχανη σιωπή. Η «γραμμή» του Ταμείου κυκλοφόρησε στα στελέχη του μόλις την Τετάρτη.

«Ελπίζουμε να τα βρούμε με την Ελλάδα. Αν δεν υπάρξει συμφωνία και φύγει από το ευρώ, αυτό θα είναι επώδυνο για τη χώρα, αλλά η Ευρωζώνη θα το αντέξει. Θα πρέπει μάλιστα να αξιοποιήσει την ευκαιρία για να προχωρήσει σε μια μεγαλύτερη ενοποίηση».

Αυτό ήταν σε ελεύθερη μετάφραση το μήνυμα του επικεφαλής οικονομολόγου του ΔΝΤ, Ολιβιέ Μπλανσάρ, και είναι ενδεικτικό του οριακού σημείου στο οποίο είχαν φτάσει πριν από τη σύνοδο οι διαπραγματεύσεις.

Προοδευτικοί οικονομολόγοι εκτιμούσαν ιδιωτικά ότι η απροθυμία της κυβέρνησης να συγκεκριμενοποιήσει τις προτάσεις της, ώστε να προχωρήσουν οι συζητήσεις, της κοστίζει και τους τελευταίους φίλους στο εξωτερικό. Ευρωπαίοι αξιωματούχοι παραπονούνταν ότι το οικονομικό επιτελείο ούτε που απαντά στα emails τους.

Την Παρασκευή, πάντως, ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ εκτιμούσε μεν ότι η κυβέρνηση είναι άπειρη και πρέπει να δουλέψει περισσότερο, αλλά δήλωνε ότι πρέπει να της δοθεί χρόνος και τόνιζε την πρόθεσή του να μείνει η Ελλάδα στην Ευρωζώνη.

Ημέρες 2010

Η σύνοδος στην Ουάσιγκτον θύμισε ημέρες 2010, καθώς μια πιθανή χρεοκοπία της Ελλάδας κυριαρχούσε στις συζητήσεις και δεκάδες δημοσιογράφοι αναζητούσαν τον κ. Βαρουφάκη. Κοινή ήταν η εκτίμηση ότι βρισκόμαστε σε μια από τις πιο δύσκολες στιγμές της ελληνικής κρίσης.

Η προοπτική μιας χρεοκοπίας και ο κίνδυνος εξόδου από την Ευρωζώνη ενέτειναν άλλωστε τις πιέσεις του ΔΝΤ, της Γερμανίας αλλά και των ΗΠΑ, κατά τη συνάντηση με τον Αμερικανό υπουργό Τζακ Λου, προς την ελληνική κυβέρνηση για μια συμφωνία.

Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ έδωσε το στίγμα των δικών της προθέσεων, δηλώνοντας ότι δεν θα επιτραπεί στην Ελλάδα να καθυστερήσει την αποπληρωμή της δόσης προς το ΔΝΤ και ότι το Ταμείο θα προστατεύσει τη φήμη του.

«Ποτέ μια προηγμένη οικονομία δεν έχει ζητήσει καθυστέρηση στην καταβολή δόσης», είπε, ενώ υπογράμμισε ότι οι αναβολές των πληρωμών σε κάποιες αναπτυσσόμενες χώρες «ουδέποτε είχαν παραγωγικά αποτελέσματα», προσθέτοντας ότι έχει μεταφέρει στον κ. Βαρουφάκη αυτή τη θέση. Σύμφωνα με πληροφορίες που οι δύο πλευρές διέψευσαν δημοσίως, ο Ελληνας υπουργός Οικονομικών συζήτησε αυτό το ενδεχόμενο στη συνάντησή του με την κυρία Λαγκάρντ την περασμένη εβδομάδα, αλλά εισέπραξε την άρνηση του Ταμείου.

Στη νέα συνάντηση που είχαν την Πέμπτη, η κ. Λαγκάρντ συμφώνησε με τον κ. Βαρουφάκη να έχουν καλύτερη επαφή για την καθημερινή εξέλιξη της διαπραγμάτευσης και σχεδίασαν την πορεία των συζητήσεων έως την 24η Απριλίου.

Στο ίδιο κλίμα ήταν η ωριαία συνάντηση του υπουργού με τον πρόεδρο της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, την επόμενη ημέρα, στην οποία συζήτησαν τη διαδικασία διαπραγμάτευσης «μέρα προς μέρα» μέχρι τις 24 Απριλίου. Ο κ. Ντράγκι χαρακτήρισε «δημιουργική» τη συνάντηση.

Οι τόνοι

Εν μέσω όλων αυτών, ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τμήματος Πόουλ Τόμσεν επιχείρησε να ρίξει τους τόνους την Παρασκευή, δηλώνοντας ενθαρρυμένος διότι πρόσφατα «βελτιώθηκε» η διαδικασία των διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα. Οι τεχνικές συζητήσεις ξανάρχισαν μόλις την Τετάρτη στην Αθήνα, ενώ οι διαπραγματεύσεις στο Brussels Group αναμενόταν να ξεκινήσουν το Σαββατοκύριακο. Οπως τόνισε, «είναι σημαντικό να εντατικοποιηθούν, καθώς χρειάζεται να γίνει πολλή δουλειά προκειμένου να ολοκληρωθεί εγκαίρως η αξιολόγηση». Ο ίδιος πάντως απέρριψε το ενδεχόμενο να ολοκληρωθούν μέχρι το Eurogroup της Ρίγας στις 24 Απριλίου.

Ενας από τους φίλους που δήλωνε αποφασισμένος να βοηθήσει από τη θέση του για την επίτευξη συμφωνίας είναι ο διευθυντής του Τμήματος για την Παγκόσμια Οικονομία και την Ανάπτυξη του Ινστιτούτου Brookings Κεμάλ Ντερβίς. Ο κ. Ντερβίς οργάνωσε στο ινστιτούτο, με διαφορά ούτε μισής ώρας, τις ομιλίες των δύο «αντιπάλων»: των υπουργών Οικονομικών Ελλάδας και Γερμανίας.

Ο κ. Β. Σόιμπλε επέμεινε ότι μια έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα έρθει μόνον αν το θελήσουν οι ίδιοι οι Ελληνες, ενώ ξεκαθάρισε ότι οι επόμενες εκταμιεύσεις θα έρθουν μόνον ως απόρροια της ολοκλήρωσης των διαπραγματεύσεων και αφού η Ελλάδα υλοποιήσει όσα συμφώνησε και το επιβεβαιώσουν οι θεσμοί. Σύμφωνα με την ανάλυσή του, το πρόβλημα της Ελλάδας είναι η έλλειψη ανταγωνιστικότητας και όχι το υψηλό χρέος.

Στη δική του ομιλία, ο κ. Βαρουφάκης εκτίμησε ότι θα υπάρξει συμβιβασμός αλλά τόνισε ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν θα προσυπογράψει στόχους που δεν μπορούν να επιτευχθούν. Περιέγραψε δε τα Μνημόνια που εφαρμόζονται τα τελευταία χρόνια ως «μια συνταγή που κανένας λογικός άνθρωπος δεν μπορεί να θεωρήσει επιτυχημένη».

Οι αμερικανικές προειδοποιήσεις και η ανησυχία του προέδρου Ομπάμα

Οι ΗΠΑ, που βλέπουν την ελληνική υπόθεση μέσα από το διπλό πρίσμα της γεωπολιτικής και της οικονομίας, στηρίζουν μεν την Ελλάδα, αλλά ταυτόχρονα ζητούν από την κυβέρνηση Τσίπρα να προχωρήσει άμεσα σε μεταρρυθμίσεις και να αποκαταστήσει τη συνεργασία με τους πιστωτές.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στη συνομιλία που είχαν στον Λευκό Οίκο, ο πρόεδρος Ομπάμα εξέφρασε στον υπουργό Οικονομικών Γ. Βαρουφάκη την ανησυχία του για τον κίνδυνο ατυχήματος.

Την επομένη, σε συνέντευξη Τύπου με τον Ιταλό πρωθυπουργό Ματέο Ρέντσι, ο κ. Ομπάμα δήλωσε ότι «η Ελλάδα πρέπει να ξεκινήσει μεταρρυθμίσεις, να συλλέξει φόρους, να μειώσει τη γραφειοκρατία, να (υιοθετήσει) πιο ευέλικτες πρακτικές στην αγορά εργασίας». Ταυτόχρονα, πάντως, ανέφερε ότι όταν τηλεφώνησε στον Αλέξη Τσίπρα για να τον συγχαρεί, αναγνώρισε την ανάγκη του νέου πρωθυπουργού να δώσει ελπίδα στον λαό και εξέφρασε την υποστήριξή του σε «κάποια ευελιξία» γιατί, όπως ανέφερε, η λύση δεν μπορεί να είναι μόνο να «στύβεις την πέτρα».

Αμερικανός αξιωματούχος εκτίμησε ότι «είναι πολύ σημαντικό οι Ελληνες, οι Ευρωπαίοι και οι θεσμοί να εντείνουν τις διαπραγματεύσεις» και προειδοποίησε ότι αν δεν βρεθεί μια στρατηγική που να επιτρέπει στην Ελλάδα να καλύπτει τις υποχρεώσεις της, θα υπάρξουν «πολύ σκληρές οικονομικές προκλήσεις για την Ελλάδα, που θα επιτείνουν την αβεβαιότητα για την ευρωπαϊκή και την παγκόσμια οικονομία».

Στο ποσό του 1 τρισ. ευρώ υπολογίζεται το κόστος πιθανής χρεοκοπίας της Ελλάδας για την παγκόσμια οικονομία, με το βάρος να πέφτει κυρίως σε Ευρώπη και ΗΠΑ.

Όπως προκύπτει, σύμφωνα με δημοσίευμα της Real News, από μυστικές εκθέσεις που έχουν συντάξει όλοι οι βασικοί παίκτες του δανειακού πακέτου της Ελλάδας (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και Ευρωπαϊκή Επιτροπή), αλλά και οι κυριότερος χώρες που συμμετέχουν στο πρόγραμμα (Γερμανία, Γαλλία), οι συνέπειες εξόδου της Ελλάδας από την Ευρωζώνη είναι ανυπολόγιστες και κινούνται σε τριπλάσιο έως και τετραπλάσιο επίπεδο από την έκθεση την οποία έχουν σε ελληνικούς τίτλους.

Αποκαλυπτικό είναι το δημοσίευμα του Reuters σύμφωνα με το οποίο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα κάνει ήδη ασκήσεις προσομοίωσης, ώστε να διαπιστώσει τις αντοχές σε ενδεχόμενη έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ. Το πρακτορείο αναφέρει ότι “ένα Grexit θα μπορούσε να σκάψει βαθιά στις τσέπες της ΕΚΤ”.

Καθώς η πολιτική αντιπαράθεση με την Αθήνα “παγώνει” την πρόσβαση της χώρας σε δάνεια από τα κράτη της Ευρωζώνης, η Ελλάδα έχει αντλήσει σημαντικά ποσά από την ΕΚΤ, αυξάνοντας ακόμη περισσότερο τον “λογαριασμό”. Επίσης, μια έξοδος θα προκαλούσε απώλεια πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ. Η αβεβαιότητα έχει ωθήσει την ΕΚΤ να εξετάσει τον αντίκτυπο ενός Grexit, αποκαλύπτοντας έναν μεγάλο πιθανό λογαριασμό για τη Φρανκφούρτη και τις χώρες που τη στηρίζουν.

Στην έκθεση της ΕΚΤ προσομοιώνονται σενάρια τα οποία υπολογίζουν ότι μόνο για την Ιταλία (που καλύπτει το 17% του κεφαλαίου της ΕΚΤ) το ύψος των ζημιών κυμαίνεται από 61,2 δισ. ευρώ έως 81 δισ. ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 4% του ιταλικού ΑΕΠ.

Στην πρώτη θέση βρίσκεται η Γερμανία για την οποία το κόστος ενός ενδεχόμενου Grexit ξεπερνά τα 120 δισ. ευρώ, με τη Γαλλία να ακολουθεί με 90 δισ. ευρώ και την Ισπανία με 50 δισ. ευρώ. Η ζημιά ενός Grexit αντιστοιχεί στο 4,3% του ΑΕΠ για την Εσθονία, στο 4,2% για τη Σλοβακία και στο 5,3% για τη Μάλτα.

Αν και τα τρία τελευταία χρόνια η έκθεση των ξένων επενδυτών στο τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας έχει μειωθεί αισθητά, ο συστημικός κίνδυνος, σύμφωνα με την ΕΚΤ, είναι σταθμισμένος, αλλά όχι περιορισμένος.