Silvercity.gr - Παράθυρο στα Νότια Προάστια

Ανοιξε για το κοινό το περίφημο ανάκτορο των Αιγών -Κέντρο εξουσίας του πατέρα του Μ. Αλεξάνδρου, Φιλίππου του Β'

Κτισμένο στα χρόνια του Φιλίππου Β΄ (359-336 π.Χ.), το ανάκτορο των Αιγών είναι όχι μόνον το μεγαλύτερο, αλλά μαζί με τον Παρθενώνα και το σημαντικότερο κτήριο της κλασικής Ελλάδας.

Χτισμένο στο άστυ των Αιγών, σε ένα υπερυψωμένο σημείο της πλαγιάς, το τεράστιο κτήριο –το μεγαλύτερο της κλασικής Ελλάδας, τριπλάσιο από τον Παρθενώνα- ήταν ορατό από ολόκληρη των λεκάνη της Μακεδονίας, τοπόσημο δύναμης και ομορφιάς.

Κτήριο πρωτόφαντο, απολύτως επαναστατικό και πρωτοποριακό για την εποχή του, το ανάκτορο που ένας μεγαλοφυής αρχιτέκτονας –ίσως ο Πύθεος- γνωστός για την συμμετοχή του στην κατασκευή του Μαυσωλείου, αλλά και για την συνεισφορά του στην εξέλιξη της πολεοδομίας και της θεωρίας των αναλογιών- δημιούργησε για τον Φίλιππο στις Αιγές θα γίνει το αρχέτυπο όλων των «βασιλείων», δηλαδή των ανακτόρων της ελληνιστικής οικουμένης και όχι μόνον.

«Εγώ ο ηγεμόνας και ο κόσμος μου συνυπάρχουμε σε αυτό το κτίριο, το ανάκτορο των Αιγών». Με τη φράση αυτή η προϊσταμένη της εφορίας αρχαιοτήτων Ημαθίας, αρχαιολόγος Αγγελική Κοτταρίδη, εξήγησε στο κοινό την ιδέα της πεφωτισμένης ηγεμονίας, μια σύλληψη του Μακεδόνα Βασιλιά Φιλίππου του Β', πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, που τον οδήγησε στη δημιουργία της πόλης και του ανακτόρου.

Στην πρώτη επίσημη ξενάγηση, που έγινε επί τόπου τη Δευτέρα στο ανάκτορο των Αιγών, για να σηματοδοτήσει το άνοιγμά του στον κόσμο, η κ. Κοτταρίδη, τόνισε με νόημα «δεν είναι σπίτι, δεν ήταν ποτέ σπίτι» για να προσθέσει ότι πρόκειται για «το κέντρο της πολιτικής, θρησκευτικής, δικαστικής και στρατιωτικής εξουσίας» του Φιλίππου του Β΄. Αυτός, άλλωστε, κατά τις δοξασίες της εποχής, έφερε θεϊκή καταγωγή.

Πήρε τους θεσμούς των πόλεων του νότου, δηλαδή την αυτοδιοικούμενη πόλη με Βουλή και Δήμο, και τους μπόλιασε στην ιδέα του βασιλείου. Έτσι, άρχισε να δημιουργεί πόλεις στις οποίες μαζεύονταν πληθυσμοί και παραχωρούνταν κλήροι. Ο ίδιος ήταν ο πατέρας του λαού του. Πήγαινε καβάλα στη μάχη για να τον προστατέψει και φρόντιζε να του εξασφαλίζει ζωτικό χώρο για να υπάρχει και να αναπτυχθεί.

Ενα κτίριο πολιτικής και εξουσίας
 
Μέσα στο πλαίσιο αυτό, το ανάκτορο λειτουργούσε ως πολιτική αγορά. Ήταν ένα συγκροτημένο πολιτικό κτίριο, το κέντρο της ιερής εξουσίας, ένα αρχιτεκτονικό δημιούργημα που συνέλαβε μια μεγαλοφυϊα. Σκοπός του ήταν να φιλοξενεί συναντήσεις πολιτών και μεγαλειώδη δημόσια συμπόσια, με εκατοντάδες άτομα, όχι απλώς για να τρώνε και να πίνουν, αλλά για να συζητούν, καθώς το συμπόσιο ήταν βασική πολιτική λειτουργία. Εκεί οι αρχαίοι έπιναν το κρασί με νερό για να μπορούν να μιλούν νηφάλιοι και να ασχολούνται με όλα τα φιλοσοφικά ζητήματα.

Καινοτομία του μεγαλειώδους κτίσματος, που χρονολογείται με ακρίβεια ανάμεσα στο 350 και το 340 π.Χ, ήταν οι διώροφες λειτουργικές στοές με χώρους για να ανεβεί κανείς επάνω στον δεύτερο όροφο.

«Ουσιαστικά ήταν ο πρόγονος της στοάς του Αττάλου στην Αθήνα» ανέφερε η κ. Κοτταρίδη. Περιγράφοντας, άλλωστε, σημαντικές στιγμές της ιστορίας που διαδραματίστηκαν εκεί σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι η πρώτη μεγάλη ομάδα επισκεπτών έφτασε στο ανάκτορο το 336 π.Χ., στην πρωτοχρονιά των αρχαίων Μακεδόνων, οπότε ο Φίλιππος γιόρτασε τους γάμους της κόρης του Κλεοπάτρας.

Λίγο πιο κάτω, στο θέατρο που είναι συνάρτημα του ανακτόρου, ο ίδιος δολοφονήθηκε αργότερα από τον Παυσανία, ενώ στο περιστύλιο του ανακτόρου ανακηρύχθηκε βασιλιάς ο Αλέξανδρος, από τους Μακεδόνες που χτυπούσαν με το δόρυ την ασπίδα στο θώρακά τους, φωνάζοντας το όνομά του.
 

Ανοιχτό το ανάκτορο για το κοινό

Το ανάκτορο του Φιλίππου του Β΄ άνοιξε χθες για το κοινό, με μια αναλυτική ξενάγηση από την προϊσταμένη της εφορίας αρχαιοτήτων Ημαθίας, την οποία παρακολούθησε πλήθος κόσμου. Άνθρωποι κάθε ηλικίας περπάτησαν μια ανηφορική διαδρομή δύο χιλιομέτρων υπό καυτό ήλιο για να συμμετέχουν την εκδήλωση, η οποία έγινε παρουσία της Γενική Γραμματέως του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, Μαρίας Ανδρεαδάκη - Βλαζάκη. «Εδώ που βρισκόμαστε είναι ένα σημείο της οικουμένης που - χωρίς υπερβολή - σημάδεψε την πορεία του σύγχρονου πολιτισμού. Αυτό είναι κάτι που εμείς οι αρχαιολόγοι το έχουμε πιστέψει αλλά νομίζω ότι και σιγά σιγά όλος ο κόσμος το πιστεύει» τόνισε η κ. Βλαζάκη. 

Η ίδια, χαρακτήρισε ιστορική τη στιγμή της απόδοσης του μνημείου στον κόσμο, όχι επειδή έχει ολοκληρωθεί, όπως είπε, αλλά για να μπορεί το κοινό να επισκέπτεται το κομμάτι που έχει αναστηλωθεί, να συνομιλεί με τους ανθρώπους που εργάζονται για να το ολοκληρώσουν και να παρακολουθεί την πρόοδο των έργων.

Ετοιμο το Μουσείο το 2020

«Με την ολοκλήρωση και του μουσείου, που θα είναι εξοπλισμένο με όλη τη σύγχρονη τεχνολογία, θα μπορεί κανείς όντως να έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα για το τι ήταν οι Αιγές, τι ήταν ο Φίλιππος, τι ήταν και είναι ο Αλέξανδρος» πρόσθεσε. Το χρονοδιάγραμμα, άλλωστε, προβλέπει την έναρξη λειτουργίας του νέου μουσείου των Αιγών το 2020 και την ολοκλήρωση της αναστήλωσης του ανακτόρου το 2022.

«Η επίλυση του μνημείου ήταν ό,τι συγκλονιστικότερο έχω ζήσει»

«Η εμπειρία είναι συναρπαστική. Η επίλυση του μνημείου ήταν ό,τι συγκλονιστικότερο έχω ζήσει. Εκεί αισθάνεσαι ότι αξίζει τον κόπο που ζεις όταν αναμετριέσαι με τέτοια έργα» τόνισε στο ΑΠΕ - ΜΠΕ η κ. Κοτταρίδη, μετά την ολοκλήρωση της ξενάγησης που έκανε στο κοινό.
Η ίδια, επισήμανε, ότι από την αρχή της επέμβασης στο μνημείο, η αρχαιολογική μελέτη έχει καταλήξει σε συμπεράσματα και πλέον είναι σίγουρο ότι πρόκειται για ένα Φιλίππειο έργο, το πρώτο του είδους του, το οποίο δεν έχει αλλαγές στην πάροδο του χρόνου, ενώ συνιστά σημαντικό μνημείο για τη γνώση της ιστορίας της αρχιτεκτονικής.

«Από την άλλη μεριά υπάρχει μια τρομακτική δυσκολία την οποία ευτυχώς δεν επιτρέπω στον εαυτό μου να την αντιληφθεί πλήρως. Είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο. Από τα μεγέθη και από την ανάγκη να εκπαιδεύσεις τον κόσμο, μέχρι τις γραφειοκρατικές δυσκολίες, τις αλλαγές των νόμων, τις δυσκολίες των προσλήψεων, τις δυσκολίες να βρεις εξειδικευμένο προσωπικό, τις εξαιρετικά χρονοβόρες διαδικασίες των διαγωνισμών για τις προμήθειες» ανέφερε.

Απαντώντας στο ερώτημα για όσα έχουν γίνει από την αποκάλυψη του τάφου του Φιλίππου, από τον Μανώλη Ανδρόνικο μέχρι σήμερα, η ίδια σχολίασε ότι «από τότε μέχρι τώρα έχει γίνει μια κοσμογονία», και κάλεσε τον ίδιο τον κόσμο να γνωρίσει όσα έγιναν από κοντά.

ΑΠΕ-ΜΠΕ / aigai.gr

Καθαρά Δευτέρα - Κούλουμα - Τα έθιμα των Ελλήνων

Η Καθαρά Δευτέρα είναι η πρώτη ημέρα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, της νηστείας του Πάσχα. Από τους λαογράφους θεωρείται ο επίλογος των βακχικών εορτών της Αποκριάς, οι οποίες ουσιαστικά αρχίζουν την Τσικνοπέμπτη και τελειώνουν την Καθαρά Δευτέρα. 

Σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδος την Καθαρά Δευτέρα «καθαρίζουν» ό,τι απόμεινε από τα μη νηστίσιμα φαγητά της αποκριάς, Σε άλλα μέρη της Ελλάδας, όπως π.χ. στην Ήπειρο, οι νοικοκυρές καθαρίζουν τις κατσαρόλες και όλα τα χάλκινα σκεύη από τα λίπη της αποκριάς με ζεστό σταχτόνερο μέχρι ν’ αστράψουν και βάφουν άσπρα τα πεζοδρόμια.

Το πιάτο της ημέρας περιλαμβάνει νηστίσιμα, ως αποτοξίνωση από το πλούσιο φαγοπότι της Αποκριάς. Χαλβάς, ταραμάς, ελιές, πίκλες, θαλασσινά, φασολάδα, βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Τα νηστίσιμα συνοδεύονται από τη λαγάνα, ένα είδος άρτου χωρίς προζύμι, με ελλειπτικό σχήμα και πεπλατυσμένος για να ψήνεται εύκολα. Σχετικός και ο δημοτικός σατυρικός θρήνος:

Τ' ακούτε τι παράγγειλε η Καθαρή Δευτέρα;
Πεθαίν ο Κρέος, πέθανε, ψυχομαχάει ο Τύρος
σηκώνει ο Πράσος την ουρά κι ο Κρέμμυδος τα γένεια
Μπαλώστε τα σακούλια σας, τροχίστε τα λεπίδια
και στον τρανό τον πλάτανο, να μάσουμε στεκούλια.

Ο εορτασμός της Καθαράς Δευτέρας στις εξοχές λέγεται Κούλουμα. Η ετυμολογία της λέξης έχει λατινική (κολούμνα = κολώνα ή κούμουλους = σωρός, κορυφή) ή αλβανική προέλευση (κόλουμ = καθαρός). Στο Δήμο Αθηναίων τα Κούλουμα γιορτάζονται στο Λόφο του Φιλοππάπου, όπως και σε πολλούς Δήμους της χώρας, με προσφορά φασολάδας και νηστίσιμων στους δημότες.

Απαραίτητο συμπλήρωμα της Καθαράς Δευτέρας αποτελεί το πέταγμα του χαρταετού, με τα ποικίλα χρώματα και σχέδια, από μικρούς και μεγάλους, πιθανόν για να πετάξουν μακριά κάθε έγνοια του χειμώνα, μια και μπαίνει η άνοιξη και όλα, τουλάχιστον στη φύση, είναι πιο χαρούμενα λόγω της ανθοφορίας και της βελτίωσης του καιρού.

Η έντονη αθυροστομία και η καυστική σάτιρα είναι από τα χαρακτηριστικά της Καθαράς Δευτέρας σε πολλούς εορτασμούς της ανά την επικράτεια:

• Ο Αλευροπόλεμος στο Γαλαξίδι, είναι ένα έθιμο που διατηρείται από το 1801. Εκείνα τα χρόνια, παρόλο που το Γαλαξίδι τελούσε υπό την τουρκική κατοχή, όλοι οι κάτοικοι περίμεναν τις Αποκριές για να διασκεδάσουν και να χορέψουν σε κύκλους. Ένας κύκλος για τις γυναίκες, ένας για τους άντρες. Φορούσαν μάσκες ή απλώς έβαφαν τα πρόσωπά τους με κάρβουνο. Στη συνέχεια προστέθηκε το αλεύρι, το λουλάκι, το βερνίκι των παπουτσιών και η ώχρα.
• Βλάχικος Γάμος στη Θήβα. Είναι ένα έθιμο που φθάνει στις μέρες μας περίπου από το 1830, μετά την απελευθέρωση των ορεινών περιοχών. Οι Βλάχοι, δηλαδή οι τσοπάνηδες από τη Μακεδονία, την Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη Ρούμελη, εγκατέλειψαν τότε την άγονη γη τους και βρήκαν γόνιμο έδαφος νοτιότερα. Το θέαμα είναι έξοχο, η γαμήλια πομπή πολύχρωμη, η μουσική που τη συνοδεύει (πίπιζες, νταούλια κ.ά.) εξαιρετικά ζωντανή.
• Του Κουτρούλη ο Γάμος στη Μεθώνη Μεσσηνίας. Καρναβαλίστικος γάμος, που κρατάει από τον 14ο αιώνα. Στις μέρες μας, το ζευγάρι των νεονύμφων είναι δύο άντρες, που μαζί με τους συγγενείς πηγαίνουν στην πλατεία, όπου γίνεται ο γάμος με παπά και με κουμπάρο. Διαβάζεται το προικοσύμφωνο και ακολουθεί τρικούβερτο γλέντι.
• Στη Μεσσήνη Μεσσηνίας γίνεται η αναπαράσταση της εκτέλεσης μιας γερόντισσας, της γριάς Συκούς, που κατά την παράδοση, κρεμάστηκε στη θέση Κρεμάλα της πόλης, με εντολή του Ιμπραήμ Πασά, επειδή είχε το θάρρος, εξηγώντας του ένα όνειρο που είχε δει, να του πει ότι η εκστρατεία του και ο ίδιος θα είχαν οικτρό τέλος από την αντίδραση και το σθένος των επαναστατημένων Ελλήνων. Μετά την αναπαράσταση, μπορεί κάθε επισκέπτης να "κρεμαστεί" από τους ψευτοδήμιους της κρεμάλας. Το απόγευμα της Καθαράς Δευτέρας γίνεται η παρέλαση με μαζορέτες, άρματα, μεταμφιεσμένους μικρούς και μεγάλους και χορευτικά συγκροτήματα.
• Μπουρανί στον Τύρναβο. Μπουρανί είναι μία χορτόσουπα δίχως λάδι, γύρω από την προετοιμασία της οποίας στήνεται ολόκληρο το σκηνικό του παιχνιδιού με φαλλικά σύμβολα και τολμηρά πειράγματα από τους μπουρανίδες.
• Στην Κάρπαθο λειτουργεί το Λαϊκό Δικαστήριο Ανήθικων Πράξεων. Κάποιοι κάνουν άσχημες χειρονομίες σε κάποιους άλλους και συλλαμβάνονται από τους Τζαφιέδες (χωροφύλακες) για να οδηγηθούν στο Δικαστήριο, που το αποτελούν οι σεβάσμιοι του νησιού. Τα αυτοσχέδια αστεία και τα γέλια ακολουθεί τρικούβερτο γλέντι.
• Στις κοινότητες Ποταμιά, Καλόξιδο και Λιβάδια της Νάξου οι κάτοικοι ντύνονται Κορδελάτοι ή Λεβέντες. Οι Κορδελάτοι είναι φουστανελοφόροι και η δεύτερη ονομασία τους Λεβέντες αποδίδεται στους πειρατές. Από κοντά τους ακολουθούν και οι ληστές, οι Σπαραρατόροι, που αρπάζουν τις κοπέλες για να τις βάλουν με το ζόρι στο χορό και στο γλέντι, που κρατάει ως το πρωί.
• Στα χωριά Μέρωνα και Μελιδόνια του Ρεθύμνου αναβιώνουν έθιμα όπως το κλέψιμο της νύφης, ο Καντής, το μουντζούρωμα, τα οποία, σε συνδυασμό με το καλό κρασί και τους ήχους της λύρας, αποτελούν μια μοναδική εμπειρία.
• Στη Σκύρο, σχεδόν όλοι οι κάτοικοι με παραδοσιακές ενδυμασίες κατεβαίνουν στην πλατεία του νησιού, όπου χορεύουν και τραγουδούν τοπικούς σκοπούς.
• Στον Αρχάγγελο της Ρόδου οι εκδηλώσεις της Καθαράς Δευτέρας κορυφώνονται με τα «μουζώματα» και τα «αλευρώματα», παράλληλα με το γλέντι, τις μεταμφιέσεις και την σάτιρα.
• Στα Μεγάλα Καλύβια, του νομού Τρικάλων, κάθε χρόνο την Καθαρά Δευτέρα και για παραπάνω από έναν αιώνα γίνεται αναπαράσταση του παραδοσιακού καραγκούνικου γάμου.
• Στον Πεντάλοφο Κοζάνης, οι ντόπιοι δεν πετούν χαρταετό την Καθαρά Δευτέρα, αλλά αυτοσχέδια, μικρά αερόστατα που έχουν κατασκευάσει οι ίδιοι.
• Στη Βόνιτσα, αναβιώνει κάθε χρόνο, την Καθαρά Δευτέρα, το έθιμο του Γληγοράκη.
• Το έθιμο της Καμήλας αναβιώνει στο χωριό Κάινα του δήμου Αποκορώνου στην Κρήτη.
• Στη συνοικία Νέα Μαγνησία της Λαμίας αναβιώνει ο Νεομαγνησιώτικος Γάμος.

H μούττη της Σαρακοστής (Καθαρά Δευτέρα στην Κύπρο)

Η Καθαρά Δευτέρα για τους περισσότερους σημαίνει εξόρμηση στα χωράφια, σημαίνει παιγνίδια, αλλά και μυρωδάτα κουλούρια. Όλοι προγραμματίζουμε να κόψουμε τη... μούττη της, ενώ τα φαγητά της ημέρας έχουν μεγάλη διαφορά σε σχέση με το καθημερινό μας διατροφολόγιο. Τα κουλούρια και οι λαγάνες έχουν την τιμητική τους, καθώς και όλα τα ζαρζαβατικά.

Ποια σημασία έχει, όμως, η Καθαρά Δευτέρα;

Η ονομασία Καθαρά Δευτέρα προέρχεται από τον καθαρισμό των ψυχών και των σωμάτων, που αρχίζει τη μέρα αυτή και συνεχίζεται όλη τη Σαρακοστή. Την ημέρα αυτή, όλα τα φαγητά είναι «καθαρά». Γι’ αυτό και λέμε «θα κόψουμε τη μούττη της Σαρακοστής». Μερικά από τα εδέσματα της ημέρας είναι οι αγκινάρες, τα σέλινα, τα φρέσκα κουκιά.

Στα χορταρικά προστίθενται, επίσης, και τα ορεκτικά, όπως οι μαύρες ή οι τσακιστές ελιές, τα διάφορα είδη ξιδάτων, ο ταραμάς, το ταχίνι και ο χαλβάς. Από το μενού μας, βέβαια, δεν μπορούν ν’ απουσιάζουν τα κουλούρια και η λαγάνα, που συνοδεύουν όλα τα φαγητά της Καθαράς Δευτέρας, ενώ απλώνοντας την ταραμοσαλάτα πάνω στη λαγάνα και τα κουλούρια, δημιουργούμε ένα πολύ νόστιμο ορεκτικό.

Άλλα εδέσματα της ημέρας είναι ελιές, μαύρες και τσακιστές, η πίκλα, οι πατάτες βραστές, τα παντζάρια, οι καράολοι, ο ταραμάς, το ταχίνι, τα αγγουράκια, τα χταπόδια, οι σουπιές, οι ρέγγες και οι αντζούγιες. Αρκετά μαγειρευτά φαγητά μπορούν να περιληφθούν στο μενού μας όπως είναι οι σουπιές με σπανάκι, τα φασόλια γίγαντες, οι γαρίδες (χωρίς λάδι), η νηστίσιμη πατατοσαλάτα. Μην ξεχνάμε και το κρασί, που ρέει άφθονο σε όλα τα τραπέζια. «Η μούττη της Σαρακοστής»

Σύμφωνα με το χρονογράφο Χριστάκη Σαββίδη, το έθιμο της Καθαράς Δευτέρας, ή όπως στη λαογραφία ονομάζεται «κόψιμο της μούττης της Σαρακοστής», είναι από τα πιο ωραία έθιμα του λαού μας, που οι ρίζες του πηγάζουν από την αρχαία μας μυθολογία. Το έθιμο αυτό έχει δύο όψεις. Η μια είναι η εκδήλωση της αγάπης μας προς τη φύση, που με τη βλάστηση ντύνεται στα γιορτινά της και τρέχει ο κοσμάκης να την απολαύσει ολημερίς.

Η άλλη όψη είναι η χριστιανική, όπου η Εκκλησία μάς προτρέπει να ετοιμαστούμε ψυχή τε και σώματι για να δεχθούμε την Αγία Εβδομάδα των Παθών και την ένδοξη Ανάσταση του Κυρίου. Όπως οι αρχαίοι Έλληνες γιόρταζαν τον ερχομό της άνοιξης, που συμπίπτει με το Μάρτη, πρώτο μήνα της άνοιξης (που όλοι γιόρταζαν την επάνοδο της Περσεφόνης, θυγατέρας της Δήμητρας - θεάς της γεωργίας, από τον Άδη στη γη, με χορό και τραγούδια), έτσι και στις μέρες μας ο λαός γιορτάζει την Καθαρά Δευτέρα.

Αφήνει κατά μέρος όλες τις σκοτούρες της ζωής και τρέχει να γιορτάσει τη φύση ντυμένη στα γιορτινά της, ν’ ακούσει τα κελαηδήματα των πουλιών, να πιει από το τρεχάμενο νερό των ρυακιών, να αναπνεύσει τον καθαρό αέρα του βουνού και του κάμπου, και να ευχαριστήσει το Δημιουργό του σύμπαντος.

ΤΗ ΥΠΕΡΜΑΧΩ ΣΤΡΑΤΗΓΩ. (vid)

Ο Ακάθιστος Ύμνος κατέχει σημαντική θέση στη κατανυκτική περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής και είναι ένας από τους πλέον λαοφιλείς και γνωστούς ύμνους, τόσο για το μέλος του όσο και για την ποίησή του.

Η ένταξίς του εντός του Τριωδίου εξηγείται από το γεγονός ότι το περιεχόμενο του συνδέεται με το χαρμόσυνο μήνυμα της εορτής του Ευαγγελισμού, και για το λόγο αυτό οι Παρασκευές πριν και μετά τον Ευαγγελισμό αποκτούν προεόρτιο και συγχρόνως μεθέορτο χαρακτήρα.

Ιδιαίτερη θέση στην ακολουθία των Χαιρετισμών έχει το προίμιο του Κοντακίου «Τη υπερμάχω στρατηγώ». Ψάλλεται «αργώς και μετά μέλους» προφανώς προς έξαρση της ιστορικής βαθιάς πίστης και ευλάβειας των Χριστιανών ότι η «υπέρμαχως Στρατηγώς» είναι προστάτης και βοηθός σε κάθε είδους πειρασμούς και εθνικούς κινδύνους, όπως το 626 μ.Χ. έσωσε κατά θαυμαστό τρόπο την Κωνσταντινούπολη από τους επιδρομείς.

Από άποψη μελοποιΐας αξίζει να τονίσουμε ότι το Κοντάκιον του Ακαθίστου Ύμνου σε αντίθεση με άλλα Κοντάκια της βυζαντινής περιόδου, παραδίδεται μελοποιημένο στο σύνολό του ή σε συγκεκριμένους οίκους, από βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς μελοποιούς (ιδ΄-  ιη΄ αι.).

Όταν οι ιερείς της Σάϊδας αποκάλυψαν στον Σόλωνα την Ατλαντίδα και την ιστορία της

“...Εκεί λοιπόν (στην Αίγυπτο) όταν επήγαν ο Σόλων, καθώς είπεν ετιμήθη με εξαιρετικάς τιμάς από τους κατοίκους και ζητών πληροφορίας διά την παλαιάν ιστορίαν της χώρας από τους ιερείς εκείνους που την εγνώριζον πολύ καλά, ανεκάλυψεν ότι ούτε αυτός ο ίδιος ούτε άλλος κανείς Έλλην εγνώριζε τίποτε σχεδόν διά τα παλαιά.

Και όταν κάποτε ηθέλησε να τους παρασύρη εις συζήτησιν διά τα παλαιά ήρχισε να τους λέγη διά τα αρχαιοτάτας παραδόσεις των Αθηνών, διά τον Φορωνέα, ο οποίος εθεωρήθη ως ο πρώτος άνθρωπος, και διά την Νιόβην, διηγήθη επίσης διά τον Δευκαλίωνα και την Πύρραν πως διεβίωσαν μετά τον κατακλυσμόν και διά τους απογόνους των και προσεπάθησε να καθορίση πόσα έτη παρήλθον από όσα έλεγε και να χρονολογήσει.

Κάποιος από τους ιερείς πολύ ηλικιωμένος του είπε τότε: "Σόλων, Σόλων, σεις οι Έλληνες είσθε αιωνίως παιδιά, κανείς Έλλην δεν είναι γέρων". Ο Σόλων άμα ήκουσε αυτά, του είπε: "Πώς γίνεται αυτό, τί εννοείς με αυτά που λέγεις;"

. Και εκείνος απήντησεν: "Όλοι είσθε νέοι κατά την ψυχήν, διότι δεν έχετε μέσα εις την ψυχήν σας καμίαν παλαιάν γνώσιν διά την αρχαίαν παράδοσιν, ούτε και κανένα μάθημα παλαιόν από την πολυκαιρίαν. Αιτία αυτού του φαινομένου είναι η εξής: Πολλαί καταστροφαί ανθρώπων έχουν γίνει και θα γίνουν από πολλά αίτια, οι πλέον μεγαλύτεραι από πυρκαγιάς και κατακλυσμούς και αι μικρότεραι από αμέτρητα άλλα αίτια.

Π.χ. η παράδοσις που επικρατεί εις την χώραν σας, ότι δηλαδή κάποτε ο Φαέθων o υιός του Ηλίου, αφού έζευξε το άρμα του πατρός του, επειδή δεν είχε την ικανότητα να ακολουθήση τον ίδιον με τον πατέρα τον δρόμον και τα επί γης επυρπόλησε και αυτός κτυπηθείς από κεραυνόν εφονεύθη, αυτό λέγεται ως μύθος, ενώ η πραγματικότης είναι η "παράλλαξις" των πέριξ της γης περιφερομένων ουρανίων σωμάτων και η καταστροφή από το άφθονον πυρ κατά μακροχρόνια διαστήματα των επί της γης ευρισκομένων όντων.

Τότε λοιπόν όσοι κατοικούν εις τα όρη και εις υψηλούς και εις ξηρούς τόπους καταστρέφονται περισσότερον από εκείνους που κατοικούν πλησίον των ποταμών και της Θαλάσσης.

Εις την χώραν μας όμως ο Νείλος, ο οποίος και κατά τα άλλα είναι σωτήρ μας, μας σώζει και εις τοιαύτας περιπτώσεις αμηχανίας υπερεκχειλίζων. Όταν εξάλλου οι Θεοί, καθαρίζοντες την γην, την καταπλημμυρίζουν με νερά, όσοι ευρίσκονται εις τα όρη σώζονται, όπως π.χ. οι βουκόλοι και οι βοσκοί, όσοι όμως κατοικούν εις τας πόλεις σας παρασύρονται από τους ποταμούς εις την Θάλασσαν. Εις την χώραν μας όμως εδώ ούτε τότε ούτε άλλοτε πίπτει εκ των άνω νερό επάνω εις την γην, αλλά αντιθέτως φυσικότατα αναδύεται εκ των κάτω προς τα άνω. Εξ' αιτίας αυτών λοιπόν των αιτιών αι παραδόσεις της χώρας μας λέγεται ότι είναι παλαιόταται. Η αλήθεια όμως είναι ότι εις όλα τα μέρη, όπου ο χειμών ή η ζέστη δεν είναι υπερβολικά, υπάρχει πάντοτε το γένος των ανθρώπων, άλλοτε πολυάριθμον και άλλοτε ολιγάριθμον.

Όσα ωραία ή μεγάλα ή καθ' οιονδήποτε τρόπον αξιόλογα έχουν γίνει ήεις την χώραν σας ή εις την ιδικήν μας ή εις άλλον τόπον από όσους γνωρίζομεν εξ ακοής, όλα αυτά είναι από παλαιούς χρόνους γραμμένα εδώ εις τους ναούς μας και έχουν διασωθή.

Εις την χώραν σας όμως καθώς και εις άλλας χώρας, όσα κάθε φορά έχουν διοργανωθή ώστε να είναι κατάλληλα διά τα γράμματα και διά τα άλλα όσα είναι αναγκαία εις τας πόλεις, έρχεται κατά καΘωρισμένα χρονικά διαστήματα σαν φοβερά ασθένεια εναντίον τους ρεύμα από τον ουρανόν και αφήνει ζωντανούς μόνον τους αγραμμάτους και αμορφώτους από σας, ώστε γίνεσθε εξ αρχής πάλιν σαν νέοι, χωρίς να γνωρίζετε τίποτε από τα παλαιά που τυχόν έγιναν είτε εις την ιδικήν μας είτε εις την ιδικήν σας χώραν.

Όσαν λοιπόν είπες προηγουμένως, Σόλων, διά τας ιδικάς σας παραδόσεις περί γενεαλογιών, ελάχιστα διαφέρουν από παιδικά παραμύθια, διότι σεις ενθυμείσθε μόνον ένα κατακλυσμόν της γης μολονότι προηγουμένως έχουν γίνει πολλοί, κατόπιν δε γνωρίζετε ότι εις την χώραν σας έζησε το πλέον ωραιότερον και το πλέον καλύτερον ανθρώπινον γένος, από το οποίον κατάγεσαι και εσύ και οι συμπολίται σου, διότι τέλος πάντων διεσώθη ολίγον σπέρμα, Εσείς όμως το εξεχάσατε, διότι και οι απόγονοι των διασωθέντων επί πολλάς γενεάς απέθνησκον χωρίς να γνωρίζουν να γράφουν.

Διότι κάποτε Σόλων, πριν από τον μεγάλον κατακλυσμόν, η σημερινή πόλις των Αθηναίων υπήρξεν αρίστη εις τον πόλεμον και γενικώς εις την διακυβέρνησίν της ήτο τελεία. Εις την πόλιν εκείνην λέγεται ότι έγιναν κάλλιστα έργα και διεμορφώθησαν τα πλέον άριστα πολιτεύματα από όσα ημείς έχομεν ακούσει ότι υπήρξαν επί της γης". Άμα ήκουσεν αυτά ο Σόλων, όπως μου είπεν, εθαύμασε και έδειξε πολύ μεγάλην προθυμίαν να μάθη περισσότερα, παρακαλών τους ιερείς να του διηγηθούν όλα γενικώς και με κάθε λεπτομέρειαν διά τους αρχαίους συμπολίτας του.

Ο ιερεύς λοιπόν του είπε: "Δεν υπάρχει λόγος να μη το κάμω, Σόλων, αλλά Θα σου τα είπω και προς χάριν σου και χάριν της πόλεώς σας, προ πάντων όμως προς χάριν της θεάς, η οποία και την ιδικήν σας και την ιδικήν μας χώραν επροστάτευσε και ανέθρεψε και εμόρφωσε, την ιδικήν σας χίλια χρόνια πρωτύτερα, αφού επήρε το σπέρμα διά σας από την γην και τον Ήφαιστον και αργότερα την ιδικήν μας.

Εις τα ιερά μας βιβλία είναι γραμμένον, ότι η διοργάνωσις πόλεως εδώ έγινε προ οκτώ χιλιάδων ετών. Θα σου διηγηθώ λοιπόν με λίγα λόγια διά τους νόμους που είχαν και διά το πλέον ωραιότερον που έκαμαν οι προ εννέα χιλιάδων ετών συμπολίται σου, άλλοτε, όταν θα έχωμεν ευκαιρίαν, Θα είπωμεν τας λεπτομερείας δι' όλα αυτά αφού θα έχωμεν εμπρός μας τα ίδια τα κείμενα.

Τους νόμους λοιπόν της πόλεως εκείνης εξέτασέ τους εν αντιπαραβολή προς τους εδώ. Διότι θα εύρης εδώ πολλά παραδείγματα των νόμων που υπήρχον τότε εις την πόλιν σας, εν πρώτοις θα ίδης ότι το ιερατικόν γένος είναι τελείως ξεχωριστόν από τα άλλα, ύστερα απ' αυτά και η τάξις των τεχνιτών είναι ξεχωριστά οργανωμένη, διότι εργάζεται απομονωμένη από τας άλλας, χωρίς να αναμειγνύεται με αυτάς, το ίδιον και η τάξις των βοσκών, των κυνηγών και των γεωργών.

Ασφαλώς έχεις αντιληφθή ότι και η τάξις των πολεμιστών εδώ είναι ξεχωριστή από τας άλλας και ότι εις αυτούς κατά νόμον δεν επιτρέπεται να ασχολούνται εις τίποτε άλλο εκτός από τον πόλεμον. Θα παρετήρησες εξ' άλλου, ότι ο οπλισμός τους είναι ασπίδες και δόρατα, με τα οποία πρώτοι 'απ' όλους τους Ασιάτας ωπλίσθημεν ημείς, διότι μας τα εδίδαξεν η Θεά, όπως είχε διδάξει και σας πρώτους εις εκείνους τους τόπους. Όσον αφορά την μόρφωσιν, βλέπεις βέβαια πόσην φροντίδα κατέβαλεν εξ αρχής ο νόμος διά την τακτοποίησιν των πάντων μέχρι της μαντικής και της ιατρικής που ασχολείται με την υγείαν, αφού εφήρμοσε τας Θείας αυτάς επιστήμας εις τα ' ανΘρωπίνας ανάγκας και εσυστηματοποίησε όλας τας γνώσεις που προέρχονται από αυτάς.

Η Θεά λοιπόν ίδρυσε πρώτην την ιδικήν σας πόλιν, αφού ' εφήρμοσεν όλην αυτήν την οργάνωσιν και τακτικήν, εδιάλεξε τον τόπον όπου εγεννήθηκε, αφού επρόσεξε καλά την ευκρασίαν των εποχών του έτους και κατενόησεν, ότι Θα αναδείξει ανθρώπους πολύ συνετούς. Εζούσαν λοιπόν εις την πόλιν τους χρησιμοποιούντες τοιούτους νόμους και διοικούμενοι πάρα πολύ καλά και είχον υπερβάλει όλους τους ανθρώπους εις κάθε είδος αρετής, όπως ήτο φυσικόν, αφού ήσαν γέννημα και θρέμμα Θεών. Θαυμάζονται λοιπόν πολλά και μεγάλα έργα της πόλεώς σας γραμμένα εδώ, ένα όμως υπερέχει κατά το μέγεθος και την αρετήν.

Λέγουν δηλαδή τα βιβλία μας, πόσην εχθρικήν δύναμιν κατέστρεψε κάποτε η πόλις σας, δύναμιν, η οποία με αλαζονείαν, αφού εξώρμησεν από έξω, από τον Ατλαντικόν ωκεανόν, επήρχετο ταυτοχρόνως κατά της Ευρώπης και της Ασίας.

Διότι τότε το εκεί πέλαγος ημπορούσε κανείς να το περάση, επειδή εις την είσοδόν του, την οποίαν σεις ονομάζετε στήλας του Ηρακλέους, είχε μίαν νήσον, η νήσος αυτή ήτο μεγαλύτερα από την Λιβύην και την Ασίαν ηνωμένας και απ' αυτήν εκκινούντες οι τότε άνθρωποι ηδύναντο να αποβιβασθούν εις τας άλλας νήσους και από αυτάς κατόπιν εις ολόκληρον την απέναντι ήπειρον την , ευρισκομένην γύρω από τον αληθινόν εκείνον ωκεανόν. Διότι τα μέρη αυτά που ευρίσκονται εντεύθεν του στομίου που ανεφέραμεν, φαίνονται σαν λιμήν με κάποιαν στενήν είσοδον και η ξηρά που το περικλείει πολύ δικαιολογημένα και αληθώς δύναται να ονομασθή ήπειρος.

Εις την νήσον λοιπόν αυτήν Ατλαντίδα ωργανώθη μεγάλη και αξιοθαύμαστος δύναμις βασιλέων, η οποία εκυριάρχει εις ολόκληρον την νήσον καθώς και εις πολλάς άλλας νήσους και τμήματα της ηπείρου εκτός τούτων οι βασιλείς εκείνοι εξουσίαζον, από τα εντεύθεν του στομίου μέρη, την Λιβύην μέχρι της Αιγύπτου και την Ευρώπην μέχρι της Τυρρηνίας.

Ολόκληρος λοιπόν η δύναμις αυτή, αφού συνεκεντρώθη και ενοποιήθη, επεχείρησε τότε με μίαν εξόρμησίν της να υποδουλώση και τον ιδικόν μας τόπον και τον ιδικόν σας και ολόκληρον τον εντεύθεν του στομίου. Την εποχήν εκείνη, Σόλων η δύναμις της πόλεώς σας ανεδείχθη εξαιρετική μεταξύ όλων των ανθρώπων και εξ' αιτίας της αρετής της και εξ' αιτίας της ανδρείας της.

Διότι αφού εξεπέρασεν όλους κατά την . ανδρείαν και τας πολεμικάς τέχνας, είτε αρχηγεύουσα των Ελλήνων είτε και τελείως μόνη της, κατ' ανάγκην, διότι οι άλλοι την εγκατέλειψαν, αφού έφθασεν εις το χείλος της καταστροφής, κατενίκησε τους επιδρομείς, έστησε τρόπαια εναντίον των ημπόδισε να υποδουλωθούν όσοι ακόμη δεν είχον υποδουλωθεί και απελευθέρωσε χωρίς καμία αξίωση, όλους ημάς τους άλλους που είμεθα εντεύθεν των Ηρακλείων στηλών.

Μετά παρέλευσιν αρκετού χρόνου όμως έγιναν φοβεροί σεισμοί και κατακλυσμοί και εντός ενός τρομερού ημερονυκτίου ολόκληρος ο στρατός σας ετάφη εις την γην και εξηφανίσθη επίσης βυθισθείσα εις την Θάλασσαν η νήσος Ατλαντίς.

Δι' αυτό ακριβώς και τώρα το μέρος εκείνο του ωκεανού είναι αδιάβατον και αδιερεύνητον, διότι εμποδίζει ο πολύ ολίγον υπό την επιφάνειαν της Θαλάσσης πηλός, τον οποίον εδημιούργησεν η νήσος, όταν κατεβυθίσθη”.

Από τον "Τίμαιο" του Πλάτωνα 22-25