Επιστήμη

Ενδείξεις εξωγήινης ζωής θα μπορούσαν να ανακαλυφθούν στο Ηλιακό Σύστημα ή σε άλλες γειτονιές του Γαλαξία

Οι αστρονόμοι δεν μπορούν να δώσουν εξήγηση για ένα εκτεταμένο μυστηριώδες «νέφος» που εμφανίστηκε πρόσκαιρα πάνω από την επιφάνεια του Άρη.

Το τεράστιο νέφος, αρχικά εντοπίστηκε από ερασιτέχνες αστρονόμους το 2012 πάνω από το νότιο ημισφαίριο του γειτονικού πλανήτη. Διήρκεσε περίπου δέκα μέρες, χάθηκε και ξαναεμφανίστηκε στην ίδια περιοχή μετά από ένα μήνα, πάλι επί ένα δεκαήμερο, προτού τελικά εξαφανιστεί. Από τότε, δεν έχει κάνει ξανά την εμφάνισή του.

Οι επιστήμονες, με επικεφαλής τον Ισπανό αστρονόμο Αγκουστίν Σάντσεζ Λαβέγα του βασκικού Πανεπιστημίου του Μπιλμπάο ανέλυσαν τις σχετικές εικόνες και εκτίμησαν ότι το νέφος ξεπέρασε σε έκταση τα 1.000 χιλιόμετρα, μεγαλύτερο από κάθε άλλο που έχει ποτέ παρατηρηθεί στον «κόκκινο πλανήτη».

Μια πιθανή εξήγηση είναι ότι πρόκειται για ένα νέφος διοξειδίου του άνθρακα και υδρατμών. Όμως, το νέφος παρατηρήθηκε σε μεγάλο υψόμετρο 200 έως 250 χιλιομέτρων, διπλάσιο από ό,τι τα κοινά σύννεφα του Άρη που φθάνουν έως τα 100 χιλιόμετρα. Ούτε στη Γη υπάρχουν νέφη που φθάνουν τόσο ψηλά, γι' αυτό ορισμένοι πιστεύουν ότι στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για νέφος.

Οι επιστήμονες δεν αποκλείουν το αινιγματικό «νέφος» να είναι τελικά ένα υπερβολικά φωτεινό σέλας (έως 1.000 φορές πιο έντονο από το γήινο σέλας), αν και αγνοούν πώς μπορεί να σχηματίστηκε στην αρειανή ανώτερη ατμόσφαιρα. "Προκύπτουν περισσότερα ερωτήματα παρά απαντήσεις», δήλωσε ο ερευνητής Γκαρθία Μουνιόθ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA).

Μερικοί έριξαν στο τραπέζι την ιδέα της βιολογικής προέλευσης (μήπως και των εξωγήινων;), αλλά μέχρι σήμερα δεν έχει βρεθεί το παραμικρό ίχνος ζωής στον Άρη. Για να λυθεί το μυστήριο, θα πρέπει να επανεμφανιστεί το φαινόμενο και να μελετηθεί προσεκτικά.

Μπορεί το ρόβερ Curiosity της NASA να μην έχει εντοπίσει ακόμη κάποιο ίχνος εξωγήινης ζωής στον πλανήτη Άρη, τον οποίο εξερευνά τα τελευταία δύο χρόνια, ωστόσο, κατάφερε να βρει μερικά... διασκεδαστικά αντικείμενα, που θυμίζουν κάτι από τον πλανήτη Γη.

Το ρομπότ, το οποίο στα μέσα Σεπτεμβρίου έφτασε στον προορισμό του, το όρος Σαρπ του Άρη, στο κέντρο του τεράστιου κρατήρα Γκέιλ, βρήκε αυτή τη φορά μια ολοστρόγγυλη «μπάλα» στην σκονισμένη επιφάνεια του κόκκινου πλανήτη.

Μάλιστα, το Curiosity μοιράστηκε με τους εκατομμύρια θαυμαστές του στο Twitter την παράξενη αυτή εικόνα, ενώ πριν από μερικές ώρες έκανε και την πρώτη του συλλογή δείγματος του υπεδάφους του πλανήτη με το μικρό γεωτρύπανό του, όπως φαίνεται στην πρώτη φωτογραφία.

Πάντως, οι λάτρεις των θεωριών συνωμοσίας έχουν εντοπίσει κατά καιρούς κι άλλα παράξενα αντικείμενα στην επιφάνεια του Άρη, βλέποντας μέσα από τα «μάτια» του Curiosity. 

Ανάμεσα σε αυτά είναι κάτι που μοιάζει με φανάρι κυκλοφορίας, ένα δάχτυλο, ένα κράνος και μία... σαύρα!

Σημειώνεται ότι το κόστους 2,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων Curiosity προσεδαφίστηκε στο εσωτερικό του κρατήρα Γκέιλ τον Αύγουστο του 2012 και βασικός στόχος του είναι να μελετήσει γενικότερα το αρειανό περιβάλλον και ειδικότερα να εντοπίσει ίχνη αρχαίας ζωής.

Τρία σημαντικά αστρονομικά φαινόμενα σχεδόν συμπίπτουν αύριο και μεθαύριο: έκλειψη ηλίου, αρχή της Άνοιξης και σούπερ Σελήνη. Αρχικά, τις πρωινές ώρες της Παρασκευής 20 Μαρτίου θα υπάρξει μία μερική έκλειψη του Ήλιου ορατή και στη χώρα μας.

«Διαπιστώνουμε ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια, παρ' όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, βγάζουν πολύ καλούς και ικανούς φοιτητές», εξηγεί ο κ. Ρόγκενκαμπ

Ισάξια των γερμανικών αποδεικνύονται σε επιστημονική επάρκεια τα ελληνικά ερευνητικά ιδρύματα, όπως προκύπτει και από το ενδιαφέρον Γερμανών νέων επιστημόνων, να έλθουν στην Ελλάδα, προκειμένου να διευρύνουν τις ακαδημαϊκές τους γνώσεις και να συμμετάσχουν σε ερευνητικά προγράμματα, που υλοποιούν ελληνικά πανεπιστημιακά ιδρύματα.

"Υπάρχουν προοπτικές για την έρευνα στην Ελλάδα και είναι αρκετοί οι Γερμανοί νέοι επιστήμονες που έρχονται στη χώρα για ερευνητικά προγράμματα, κάτι που δεν είναι ευρέως γνωστό" λέει στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο Αλεξάντερ Ρόγκενκαμπ, διευθυντής του Ενημερωτικού Κέντρου Αθηνών της Γερμανικής Υπηρεσίας Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD), τού μεγαλύτερου -διεθνώς- φορέα χορήγησης υποτροφιών, στο πλαίσιο των διεθνών ανταλλαγών φοιτητών και επιστημόνων.

Όπως εξηγεί ο κ. Ρόγκενκαμπ "διαπιστώνουμε ότι τα ελληνικά πανεπιστήμια, παρ' όλες τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν, βγάζουν πολύ καλούς και ικανούς φοιτητές" κάτι που, όπως διευκρινίζει, αποτυπώνεται και στο περιεχόμενο των αιτήσεών τους για τη συνέχιση των σπουδών τους στο εξωτερικό και για τη χορήγηση υποτροφιών.

"Γερμανοί ερευνητές στην Ελλάδα"

Σύμφωνα με στοιχεία της DAAD, το 2013, έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, στο πλαίσιο συνεργασιών με ελληνικά πανεπιστήμια ήλθαν στην Ελλάδα, με υποτροφίες, 253 Γερμανοί ερευνητές, χωρίς να μπορούν να υπολογιστούν εκείνοι που ήλθαν στη χώρα χωρίς την οικονομική υποστήριξη της υπηρεσίας.

Επίσης, τον περασμένο Σεπτέμβριο, 33 φοιτητές μαζί με καθηγητές των Πανεπιστημίων του Siegen και του Πειραιά, είχαν την ευκαιρία να περάσουν μια έντονη εβδομάδα διεργασιών στο Πανεπιστήμιο Πειραιά και να εξετάσουν από κοινού το φαινόμενο της κρίσης στην Ευρώπη, κάτω από διάφορες επιστημονικές προσεγγίσεις.

Σήμερα, η DAAD υλοποιεί 11 προγράμματα συνεργασίας γερμανικών Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων με ελληνικά, εκ των οποίων τρία αφορούν το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης (τμήματα Νομικής, Πολιτικών Μηχανικών, Διεθνών Σχέσεων) και ένα το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας (Τμήμα Πολιτικών Επιστημών).

Οι ερευνητικοί τομείς στην Ελλάδα, για τους οποίους οι Γερμανοί επιστήμονες εκδηλώνουν την προτίμησή τους, είναι αυτοί που σχετίζονται με βιολογικές επιστήμες, τη μηχανική, αλλά και τις κλασικές σπουδές. Μάλιστα, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Ρόγκενκαμπ, "ανέκαθεν υπήρχε μεγάλο ενδιαφέρον για την αρχαία Ελλάδα και η εξέλιξη των ανασκαφικών εργασιών στην Αμφίπολη παρακολουθείται στενά και με ζωηρό ενδιαφέρον, που αναμένεται να διατηρηθεί".

"Οι Έλληνες ερευνητές στη Γερμανία"

Ο τομέας της Μηχανικής, οι ανθρωπιστικές επιστήμες, η Ιατρική και η Νομική, είναι αντίστοιχα τομείς στους οποίους οι Έλληνες νέοι επιστήμονες επιδιώκουν να διευρύνουν το επιστημονικό τους πεδίο, πηγαίνοντας στη Γερμανία.

Η Γερμανία προσφέρει σε υποψήφιους διδάκτορες, μεταδιδακτορικούς ερευνητές και καταξιωμένους επιστήμονες πολλές δυνατότητες για έρευνα και μετεκπαίδευση σε πανεπιστήμια, εξωπανεπιστημιακά ερευνητικά κέντρα αλλά και στη βιομηχανία, σημειώνει ο κ. Ρογκενκαμπ, προσθέτοντας ότι το ενδιαφέρον των Ελλήνων, με βάση τις αιτήσεις που κατατίθενται για τη συμμετοχή στα προγράμματα σπουδών, είναι μεγάλο, όπως προκύπτει και από τον αριθμό των αιτήσεων, που από το 2011 στο 2012 και αντίστοιχα από το 2012 στο 2013 αυξήθηκε κατά 100%.

Μέσω της DAAD υπάρχουν διάφορα προγράμματα διαθέσιμα, για όλους τους κλάδους, που απευθύνονται σε φοιτητές, ερευνητές και καθηγητές. Ένα μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων σπουδαστών υποστηρίζεται οικονομικά με υποτροφίες της DAAD, που χρηματοδοτείται από τον γερμανικό κρατικό προϋπολογισμό. "Θέλουμε να βοηθήσουμε, όχι μόνο δίνοντας περισσότερες υποτροφίες, αλλά και προωθώντας περισσότερα κοινά ερευνητικά προγράμματα μεταξύ ελληνικών και γερμανικών πανεπιστημίων" σημειώνει ο κ. Ρόγκενκαμπ.

Όσον αφορά τη μελλοντική τύχη των Ελλήνων ερευνητών στη Γερμανία, ο κ. Ρόγκενκαμπ σημειώνει ότι οι περισσότεροι από τους υπότροφους επιστρέφουν κάποια στιγμή στην Ελλάδα, εξηγώντας ότι ούτως ή άλλως τα προγράμματα που υλοποιεί η DAAD προωθούν την ανταλλαγή με προοπτική την επιστροφή.

Ο κ. Ρόγκενκαμπ θα μιλήσει για "το ερευνητικό τοπίο της Γερμανίας και τις υποτροφίες της DAAD", σε ημερίδα με θέμα "Έρευνα στη Γερμανία", που διοργανώνουν στη Θεσσαλονίκη, την Πέμπτη 6 Νοεμβρίου 2014, το ΑΠΘ και το Ενημερωτικό Κέντρο (IC) της Γερμανικής Υπηρεσίας Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών.

Την εκδήλωση θα χαιρετίσουν ο Πρύτανης του ΑΠΘ, Καθηγητής Περικλής Μήτκας, ο Γενικός Πρόξενος της Γερμανίας στη Θεσσαλονίκη Δρ. Ινγκο Βον Βος και ο Πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Υποτρόφων της DAAD Ελλάδας Παναγιώτης Λαδάς.

Το «New Horizons» παίρνει την τελευταία μεγάλη στροφή πριν φτάσει στον προορισμό του, τον πλανήτη Πλούτωνα

Στον χρόνο ρεκόρ των οκτώ χρόνων και οκτώ μηνών, το διαστημικό αεροσκάφος της NASA «New Horizons» έφτασε στον Ποσειδώνα και τον Ιούλιο του 2015, αναμένεται να είναι το πρώτο που θα φτάσει στον Πλούτωνα

Περνώντας από την τροχιά του Ποσειδώνα, το «New Horizons» παίρνει την τελευταία μεγάλη στροφή πριν φτάσει στον προορισμό του, που είναι ο Πλούτωνας. Το διαστημικό αεροσκάφος έχει δρομολογηθεί πως θα είναι κοντά στον Πλούτωνα στις 14 Ιουλίου του 2015. Αξίζει να αναφερθεί πως από την τροχιά του Ποσειδώνα πέρασε ακριβώς την ίδια μέρα το Voyager 2, που έκανε το ίδιο ταξίδι 25 χρόνια πριν.

«Είναι μια σύμπτωση που συνδέει το παρελθόν των αποστολών της ΝASA με το μέλλον των διαστημικών επιχειρήσεων έξω απ' το ηλιακό μας σύστημα», δήλωσε ο Jim Green, διευθυντής του Planetary Science Division της NASA.

«Πριν από 25 χρόνια στον Ποσειδώνα, το Voyager 2 μας έδωσε την πρώτη ματιά σε έναν ανεξερεύνητο πλανήτη. Τώρα το New Horizons θα αποκαλύψει τα μυστικά του Πλούτωνα και των φεγγαριών του. Θα μας δώσει εξαιρετικές πληροφορίες το επόμενο καλοκαίρι, καθώς θα ταξιδεύει στα όρια του ηλιακού μας συστήματος» δήλωσε ο διευθυντής.

Το New Horizons έχει το μέγεθος ενός πιάνου και εκτοξεύθηκε τον Ιανουάριο του 2006.

Έφτασε στην τροχιά του Ποσειδώνα στο χρόνο ρεκόρ των οκτώ χρόνων και οκτώ μηνών. Αν το ταξίδι του διαστημικού αεροσκάφους συνεχιστεί με επιτυχία, θα είναι το πρώτο που θα φτάσει στον Πλούτωνα.